INFORMACJE OBEJMUJĄ GŁÓWNIE KAPADOCJĘ I KURDYSTAN.

Informacje zostały spisane w 2005 roku.


DOJAZD Z POLSKI DROGĄ LĄDOWĄ DO KURDYSTANU – KOSZT NA JEDNĄ OSOBĘ:

Bus Medyka/Szegini - Lwów - 5.78 zł
Pociąg (klasa plackartnyj) Lwów - Czerniowce 8.16 zł
Trolejbus w Czerniowcach - 0.27 zł
Prywatny bus Suczawa - Czerniowce - 20.40 zł
Przejazd busem w Suczawie - 1.10 zł
Pociąg Suczawa - Constanta - 43.45 zł
Bus Constanta - Mangalia - 5.50 zł
Bus Mangalia - Vama Veche - 1.98 zł
Prywatny bus Vama Veche/Durankulak - Szabla - 6.80 zł
Autobus Szabła - Warna - 12.78 zł
Autobus Warna - Burgas - 17.04 zl
Autobus miejski w Burgas - 1.06 zł
Taxi w Burgas - 1.06 zł
Autokar Burgas - Stambuł - 63.90 zł
Autokar Stambuł – Dogubayazit - 136 zł

Razem: 325.28 zł

DOJAZD Z KURDYSTANU DO KAPADOCJI – KOSZT NA JEDNĄ OSOBĘ:

Autokar Dogubayazit – Adilcevaz - 38.85 zł
Bus Adilcevaz – Harmante 7.77 zł
Bus Harmante – Adilcevaz 2.59 zł
Płatny autostop Adilcevaz – Ahlat - 5.18 zł
Bus Nemrut – Serinbayer – Tatvan – 12.95 zł
Autokar Tatvan – Nevsehir – 90.65 zł
Bus Nevsehir – Goreme – 2.59 zł

Razem: 160.58 zł

Trasa obejmuje wariant z zwiedzaniem okolic Jeziora Van.

DOJAZD Z KAPADOCJI DO POLSKI:

Autokar Goreme – Stambuł 98.42 zł
Autokar Stambul – Warna 85 zł
Bus w Warnie 2.13 zł
Autobus Warna – Szabła – 12.78 zł
Taxi Szabła – Durankulak 8.52 zł
Bus Vama Veche – Mangalia 2.20 zł
Autobus Mangalia – Constanta 4.95 zł
Pociąg Constanta – Suczawa 43.45 zł
Prywatny bus Suczawa – Czerniowce 20.40 zł
Trolejbus w Czerniowcach – 0.27 zł
Pociąg (klasa plackartnyj) Czerniowce – Lwów 8.16 zł
Bus Lwów – Medyka 5.78 zł

Razem: 292.06 zł

STAN DRÓG W KURDYSTANIE:

Ogólnie drogi posiadają dobra nawierzchnie i są szerokie. Lecz zdarza się czasami tak, że dwupasmowa droga zamienia się nagle w gliniasta drogę, a na poboczach występują osuwiska. Lecz normalny stan rzeczy wraca po 2-3 kilometrach.

OZNAKOWANIE DRÓG:

Nie ma większych problemów z orientacją na drogach we wschodniej Turcji.

PRZEWODNIKI PO WSCHODNIEJ TURCJI:

Brak jest w polskiej literaturze przewodnika, który obejmowałby tylko i wyłącznie Wschodnią Turcję. W czasie wyprawy korzystałem z przewodnika Bezdroży. Jednak nie ma w nim zbyt wielu informacji o terenach, które objęły naszą wyprawę. Poza przewodnikiem Wydawnictwa Bezdroża, jest jeszcze przewodnik Pascala jednak nie znam jego treści.

Korsak W., 2005 – Turcja. Kraj czterech mórz. Bezdroża. Kraków.

Brosnaham T., Yale P., 2003 – Turcja. Wydawnictwo Pascal.

MAPY WSCHODNIEJ TURCJI:

Z mapami jest spory problem. Jedynie można liczyć na mapy samochodowe całego kraju, w które polecam zaopatrzyć się w Polsce.

MAPY TERENÓW GÓRSKICH:

W sprzedaży brak jest map obejmujących tereny górskie. Na większość gór znajdujących się na terenach przygranicznych (nawet 100 km od granicy) należy mieć pozwolenie wydawane przez wojsko. Na Internecie można znaleźć schematyczne mapy np. Araratu.

WOJSKO NA ULICACH:

Nie jest niczym dziwnym, że na ulicach Kurdystanu co kilkanaście kilometrów zlokalizowane są posterunki wojskowe. Kontrola pojazdu polega na sprawdzeniu prawa jazdy i paszportów pasażerów. Żołnierze są przyjaźnie nastawieni do turystów.

WOJSKO W MIASTACH:

W każdym mieście w Kurdystanie mamy jednostkę wojskową. Niektóre z osiedli ogrodzone są murem u drutem kolczastym, a wejścia pilnują uzbrojeni żołnierze. Domyślam się, że są to osiedla tureckie bądź osiedla rodzin żołnierzy. Żołnierze są przyjaźnie nastawieni do turystów.

NA GRANICY TURECKIEJ:

Wjeżdżając do Turcji od strony Bułgarii możemy skorzystać z dwóch przejść granicznych: Malko Tarnowo i Kapitan – Andreevo. Podczas wyprawy do Kurdystany korzystaliśmy z tego pierwsza, mniejszego przejścia. Pomimo, że ruch na granicy jest znikomy, trzeba liczyć się z postojem od 1 do 2 godzin.

WIZA DO TURCJI:

Wizę do Turcji wykupujemy na granicy. Koszt 15$. Wiza ważna jest przez 30 dni.

KULTURA JAZDY:

Tureccy kierowcy odznaczają się typowym temperamentem jazdy charakterystycznym dla krajów wschodu i południa. Pomimo, że nie jeżdżą zgodnie z przepisami wypadków na drodze nie widać. Oczywiście wszechobecne i nie budzące zdziwienia jest używanie w każdym miejscu klaksonu.

ALKOHOLE W KURDYSTANIE:

We wschodniej Turcji bardzo ciężko jest dostać alkohol. Jedynym miejscem, w którym widziałem alkohol w postaci tureckiego piwa Efes Pils był hotel w Dogubayazit.

Kurdowie tłumaczą swoją abstynencję przywiązaniem do tradycji i religii.

ALKOHOLE W TURCJI – PIWO:

Poza Kurdystanem nie ma żadnego problemu z zakupem piwa. W prawie każdym sklepie i restauracji dostępne jest tureckie piwo Efes Pils o zawartości alkoholu 5%. Poza Efesem można spotkać duński Tuborg. Piwo jest dwa razy droższe niż w Polsce.

ALKOHOLE W TURCJI – RAKI:

Poza piwem w Turcji dostępna jest także Raki. Wyrabiany przeważnie z anyżu. Zawartość alkoholu 45%. Trucy piją przeważnie Raki jako drink z wodą mineralna. Po zmieszaniu nabiera ona koloru mleka.

WALUTA:

Walutą w Turcji jest Lira Turecka – YTL. 1 stycznia 2005 roku w Turcji rozpoczęła się denominacja waluty. Od liry tureckiej odjęto sześć zer.

WYMIANA WALUTY WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Brak jest w Kurdystanie kantorów. Walutę możemy wymienić w hotelach i bankach. Nieoficjalnie walutę można często wymieniać u przewoźników firm autokarowych.

Kurs YTL w sierpniu 2005 roku we wschodniej Turcji:
1 $ = 1,31 YTL
1 Euro = 1,61 YTL

NOCLEGI WE WSCHODNIEJ TURCJI – HOTELE:

Nie ma problemów ze znalezieniem noclegu w hotelu we wschodniej Turcji. Ceny w przyzwoitym hotelu zaczynają się od 5$. W Dogubayazit w hotelu Ischakpasa spaliśmy za niecałe 6$, w pokoju dwuosobowym z łazienką.

NOCLEGI WE WSCHODNIEJ TURCJI – NAMIOTY:

Pomimo, że tureckie prawo zabrania rozbijania na dziko namiotów, to nie ma z tym najmniejszych problemów. Spaliśmy w miejscach naprawdę różnych i bardzo widocznych i nikt z tego powodu nie robił najmniejszych problemów.

CZYSTOŚĆ:

Niestety Turcja należy jeszcze do krajów gdzie z czystością jest bardzo źle. Śmieci są wszechobecne na ulicach. Jeżeli jest już kosz na śmieci to często śmieci wysypują się z niego.

PŁATNOŚĆ KARTAMI WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Jadąc do Kurdystanu musimy się liczyć z tym, że będziemy mieli duży problem aby zapłacić kartą. Jedynym miejscem w Kurdystanie, w którym była możliwość płacenia kartą był super market w Dogubayazit.

TELEFONIA KOMÓRKOWA W TURCJI:

W Turcji nie ma żadnych problemów z zasięgiem nawet w terenach górzystych. Do wyboru mamy czterech operatorów: Telsim, TT&TIM Aria, TT&TIM Aycell i Turkcell.

ARTYKUŁY SPOŻYWCZE WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Podstawowe artykuły spożywcze typu: chleb, woda mineralna, nabiał są ogólnie dostępne. Bez problemu dostaniemy też owoce i słodycze. Problem zaczyna się gdy chcemy nabyć popularne zupki błyskawiczne czy konserwy.

JĘZYK WE WSCHODNIEJ TURCJI:

We wschodniej Turcji używa się dwóch języków: tureckiego i kurdyjskiego. Oba te języki są dla Polaków „czarną magią”. W większych miastach niektórzy ludzie znają język angielski. Bardziej popularny jest natomiast niemiecki, gdyż wielu mieszkańców Turcji wyjeżdżało na zarobek do naszych sąsiadów.

KAFEJKI INTERNETOWE WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Przebywając w Kurdystanie nie natknąłem się na żadną kafejkę internetową.

CENY WE WSCHODNIEJ TURCJI W YTL:

Woda mineralna niegazowana 1,5 l – 0,5 – 0,6
Chleb – 0,2 – 0,4
Mleko w kartonie 0,5 l – 0,79
Coca – Cola 1 l – 1,35
Widokówka – 0,25
Znaczek do Polski – 0,7
Czaj w herbaciarni – 0,2
Fanta 0,5 l - 0,75
Arbuz 4 kg – 1
Jabłka 1 kg – 1
Kodak Color 36 200 – 5
Konica 36 200 – 2,5
Krakersy – 0,5
Herbata w puszce – 2,5
Kebab – 3
Ciger Sote – 1,25
Dorum – 1

WODA MINERALNA:

Woda mineralna w Turcji jest tylko niegazowana. Występuje kilka rodzajów wód jednak wszystkie posiadają ten sam smak. Oczywiście najdroższe są wody produkowane przez wielkie zachodnie korporacje.

ZWYCZAJ PICIA HERBATY:

Herbatę czyli czaj pije się przez cały czas i wszędzie. Przed urzędami, sklepami, na ulicach, rano pop południu i wieczorem. Czaj pijany jest w małych filiżankach na biało czerwonych spodkach. Podawana jest wraz z kostkami cukru. Miejscowi zanurzają cukier w herbacie a następnie go zjadają. Oczywiście turysta idący przez miasto zapraszany jest na czaj i zgodnie z tradycją nie może odmówić.

HERBACIARNIE WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Co „kilka kroków” w Kurdystanie można natknąć się na herbaciarnie. Bardzo niskie stoliki i krzesełka to znak rozpoznawczy. Drugi znak to brak w herbaciarniach kobiet, jednak turystka w takich miejscach jest mile widziana i nikt nie robi żadnego problemu.

OKO PROROKA:

Oko proroka to symbol, przeważnie granatowo - biały w kształcie oka o różnych rozmiarach. Znajdujący się nad wejściem do większości domów czy namiotów kurdyjskich. Noszony także na szyi jako wisiorek. Chroni przed „złym spojrzeniem”…

CO WARTO ZJEŚĆ WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Kebab – mięso z warzywami i chlebem podawane na wielkiej metalowej misy. Cena 3 YTL.
Ciger Sote – gruby chleb nafaszerowany baraniną i warzywami. Cena 1,25 YTL.
Dorum – cienki chleb z mięsem z kurczaka i z warzywami. Cena 1 YTL.
Givec – wołowina ze smażonymi warzywami i chlebem Cena: nie płaciliśmy…

PODRÓŻE PO WSCHODNIEJ TURCJI – AUTOKAR:

W każdym mieście znajduje się kilku prywatnych przewoźników autokarowych. To sprawia, że nie będziemy mieli żadnych problemów z podróżowaniem po Kurdystanie jeżeli wybierzemy ten środek transportu. Nie jest to jednak tanie rozwiązanie ale czasami jedyne. Gdyż tureckie busy jeżdżą tylko na krótkie dystanse a linia kolejowa w tym regionie nie jest dobrze rozwinięta.

Nie ma żadnego problemu aby z każdego małego miasteczka we wschodniej Turcji wydostać się autokarem do Stambułu. Bez problemów dojedziemy także do Pamukkale, Kapadocji czy Ankary, a także do kurortów typu Antalaya.

PODRÓŻE PO WSCHODNIEJ TURCJI – BUSY:

Busy popularnie zwane w całej Turcji dolmuszami świadczą usługi przewozowe na krótkich trasach. Dolmusze jeżdżą pomiędzy miastami które znajdują się od siebie w małej odległości 30-40 kilometrów oraz pomiędzy miastami i pobliskimi wioskami. Ceny są przystępne.

PODRÓŻE PO WSCHODNIEJ TURCJI – POCIĄGI:

Sieć kolejowa we wschodniej Turcji jest słabo rozwinięta co utrudnia podróżowanie tym środkiem lokomocji po Kurdystanie. Pociągi z Kurdystanu w kierunku zachodnim jeżdżą co kilka dni. Dużym plusem są natomiast ceny, gdyż pociąg np. z Tatvanu do Kayseri jest trzy razy tańszy niż autokar.

PODRÓŻE PO WSCHODNIEJ TURCJI – AUTOSTOP:

Nie ma większego problemu z podróżowaniem autostopem po Kurdystanie. Szczególnie na wiejskich drogach samochody zatrzymują się gdy tylko mają wolne miejsce. Skorzystać można z pojazdów różnego typu od traktorów po samochody ciężarowe.

PODRÓŻE PO WSCHODNIEJ TURCJI – PŁATNY AUTOSTOP:

Częstym zjawiskiem w Turcji wschodniej jest płatny autostop. Oczywiście kierowcy często rzucają zaporowe ceny i należy się targować.

RODZAJE CHLEBÓW:

W Turcji jest trzy rodzaje chlebów nazywanych ekmekami. Pierwszy to zwykły chleb o smaku polskiej bułki. Drugi to cienki sprasowany chleb. Trzeci to chleb wypiekany w kurdyjskich wioskach, cienki jak naleśnik. Ciasto powstaje tylko z wody i mąki

POZWOLENIA WEJŚCIA NA ARARAT:

Źródła internetowe podają bardzo sprzeczne informacje na temat pozwoleń tzw. permitów obowiązujących w czasie wejścia na Ararat.

Obecnie sytuacja wygląda następująco: Pozwolenia załatwia się w Dogubayazit na posterunku żandarmerii. Koszt: 60$. Jednak samo zezwolenie nie upoważnia do wejścia na szczyt. Należy wyjść z przewodnikiem, a to oczywiście kosztuje. Najlepszym rozwiązaniem jest przyłączenie się do zorganizowanej grupy już pod Araratem i wytargowanie rozsądnej ceny, gdyż „wykupienie” wyprawy w agencji turystycznej jest bardzo kosztowne.

AGENCJA ORGANIZUJĄCA WEJŚCIA NA ARARAT:

W Dogubayazit znajduje się agencja organizująca wyprawy na Ararat za 350$ od osoby. Cena obejmuje odbiór z lotniska w Vanie, załatwienie pozwoleń, transport w dwie strony pod Ararat, noclegi w hotelu w Dogubayazit, wyżywienie, transport bagaży na osłach lub koniach, dwa noclegi w obozach pod Araratem w namiotach, wycieczkę po okolicy i co najważniejsze wyprowadzenie na szczyt. Przewodnicy pracujący w agencji rozmawiają w języku angielskim.

Adres:
Gunpas Is Mrk. Krs. Kat. 2 No 2 Dogubayazit / Turkey
GSM: (009) 0543 435 51 18
E –mail: dobaturkoop@hotmail.com

WODA W GÓRACH:

Niestety mieliśmy sporo problemów ze znalezieniem czystych potoków lub źródełek w górach wschodniej Turcji.

TARGOWANIE SIĘ:

Nieodłącznym elementem zakupów na straganach jest targowanie się. Należy targować się zawsze i wszędzie, nie targując się obrażamy sprzedawcę. Targując się często możemy wytargować połowę ceny.

GOŚCINNOŚĆ KURDÓW:

Kurdowie to bardzo gościnny i pomocny naród. Nie da się przejść przez miasteczko czy wioskę aby nie zostać zaproszony na herbatę czy drobny poczęstunek. Zgodnie z tradycją nie należy odmawiać. Wszyscy oferują pomoc jednak trzeba mieć to na uwadze, że niektórzy po prostu chcą zarobić.

NAWOŁYWANIE Z MECZETÓW:

Pięć razy dziennie z meczetów słychać przez głośniki nawoływanie Wdo modlitwy wyznawców islamu. Meczety są wszechobecne w Turcji jak u nas kościoły, a do nawoływania można się przyzwyczaić, no może ciężko do pierwszego przed wschodem słońca…

MOWA CIAŁA:

Będąc w Turcji i nie znając języka warto nauczyć się kilku podstawowych ruchów ciała.
Tak – pochylamy głowę do przodu.
Nie – odchylamy głowę do tyłu.
Dziękuję – pochylamy głowę do przodu kładziemy rękę na sercu.

TOALETY PUBLICZNE WE WSCHODNIEJ TURCJI:

Toalety nie należą niestety do komfortowych co jest typowe dla krajów wschodu. Brak w nich muszli a czystość pozostawia wiele do życzenia.

FOTOGRAFOWANIE KURDÓW:

Kurdowie to bardzo przyjaźnie nastawiony naród do turystów. Jednak należy zawsze pytać o zgodę na fotografowanie. Przeważnie się zgadzają, wyjątkiem mogą być starsze kobiety.

STAMBULSKI OTOGAR:

Otogar czyli dworzec autobusowy w Stambule należy do największych na świecie. Dworzec ten skupia kilkaset biur przewozowych oferujący przejazdy po Turcji a także po Europie wschodniej. Jeżeli znajdziemy się już na tym dworcu zraz odnajdą nas przewoźnicy, którzy będą nam proponować dojazd w różne miejsca…

Targować się raczej nie ma sensu gdyż ceny są przeważnie takie same u wszystkich przewoźników, a gdy zaczniemy mówić o zniżkach przewoźnik wyciągnie cennik i powie, że nic nie może zrobić…

CENY W KAPADOCJI W GOREME W YTL:

Woda mineralna 1,5 l – 0,75
Piwo Efes Pils 0,5 l – 2
Piwo Efes Pils w restauracji 0,33 l – 2,5
Coca Cola 1 l – 1,75
Widokówka – 0,25
Kebab restauracja – 5
Dorum – 2
Fanta w restauracji 0,33 – 1,5
Konica 200 36 – 5
Mapa Kapadocji – 5
Książka o Kapadocji w języku polskim – 12
Rękawiczki wełniane – 4
T – Shirt z flagą Turcji – 10
Chusta – 7
Pamiątkowy portfel – 1- 1,5
Koraliki - 1
Ubikacja publiczna – 0,4
Kafejka internetowa – 2,5 / h

INFORMACJA TURYSTYCZNA W KAPADOCJI:

W Goreme w Sercu Kapadocji nie ma problemu ze znalezieniem informacji turystycznej gdyż jest ich kilka. Oficjalna informacja turystyczna zlokalizowana jest w miejscu, które można nazwać dworcem autobusowym, na przeciwko przewoźnika Nevsehir.

W punktach informacji turystycznej możemy otrzymać schematyczne mapki Kapadocji oraz foldery. Możemy również zakupić mapy i widokówki oraz pamiątki. W punktach tych nie ma problemu z porozumiewaniem się w języku angielskim. Informacja udzielana jest nieodpłatnie.

SZLAKI W KAPADOCJI:

Chodząc po szlakach Kapadocji korzystaliśmy z przewodnika wydawnictwa Bezdroża pt. „Turcja. Kraj czterech mórz” oraz ze schematycznej mapki otrzymanej w punkcie informacji turystycznej. Szlaki co jest zadziwiające były na ogół puste. Nie ma większych problemów z orientacją w terenie.

WODA NA SZLAKACH KAPADOCJI:

Niestety niema większych szans na znalezienie źródełek podczas wędrówek po Kapadocji. Natomiast w wielu miejscach (np. Stary Cavusin) są tzw. publiczne krany. Czy woda z nich nadaje się do picia? Ja piłem i żyję…

JĘZYKI OBCE W KAPADOCJI:

Nie ma żadnych problemów z porozumiewaniem się w Kapadocji w języku angielskim. Język ten używany jest w informacji turystyczne

NOCLEG W KAPADOCJI:

W Kapadocji wiele jest hotelów, jednak przebywając w tym pięknym regionie Turcji polecam nocleg w jednym z wykutych w skale domów. Przecież tam też kiedyś ktoś mieszkał. Ze znalezieniem swojego gniazdka nie będzie problemów gdyż skał jest mnóstwo a domów jeszcze więcej…

MAPY KAPADOCJI:

Mapę Kapadocji możemy zakupić w wielu sklepach i na straganach w Goreme (cena 5 YTL) lub otrzymać schematyczną mapkę w ośrodku informacji turystycznej. Ta druga wystarcza w zupełności.

PRZEWODNIKI PO KAPADOCJI:

Brak jest w literaturze polskiej przewodnika tylko i wyłącznie obejmującego Kapadocję. Dosyć dobrze Kapadocja opisana jest w przewodniku autorstwa Witolda Korsaka – Turcja. Kraj czterech mórz, wydawnictwa Bezdroża. Oprócz opisów tras w przewodniku zamieszczone są także schematyczne mapki.

KAFEJKI INTERNETOWE W KAPADOCJI:

Nie ma problemu ze znalezieniem kafejki internetowej w Goreme. Ceny są jednak bardzo wysokie – 2,5 YTL / h.

TOALETY PUBLICZNE W KAPADOCJI:

Będąc w publicznej toalecie w Goreme poczułem się jak w Europie. Było czysto i przede wszystkim była muszla, niestety nie wiem czy wszystkie tego typu obiekty oferują podobny standard.

POLSKIE PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE W TURCJI:

Ambasada RP
Atatürk Bulvari 241
Kavaklidere PK 20, 06650 Ankara
tel. (00 90312) 4572 000, 4572 001, 467-56-19, 467-33-65
fax. 467 89 63
e-mail: polamb@superonline.com polamb@ada.net.tr
strona www: www.polonya.org.tr


Wydział Konsularny: tel. 457 20 04, 467 78 24, adres j.w.

Konsulat Generalny RP w Istambule
Giz 2000 Plaza, Ayazaga Köyü Yolu No.7, Kat 5, Maslak Istanbul
tel. (00-90-212) 290 66 30, 290 66 31
fax. (00-90-212) 290-66-32
e-mail polconsul@superonline.com
www.polonyakons.org.tr

Konsulat RP w Mersin
Konsul Honorowy: Jan Taşçci (turecki, angielski, niemiecki)
Ismet Inonu Bulvari uysal, apt.4 d.7., 33100 Mersin, Turkey
tel. (0.090324) 232 46 18,233 39 10
fax. (324) 231-45-31

AMBASADA TURCJI W POLSCE:
Ambasada Republiki Turcji
ul. Malczewskiego 32

02-622 Warszawa
tel.: (022) 646 43 21-22; fax: (022) 646 37 57;

Wydział Konsularny
tel.: 646 43 24;
Wydział Handlowy
tel. 646 14 08; fax 646 34 37
e-mail: dtvar@perytnet.pl