SERBIA I CZARNOGÓRA - INFORMACJE PRAKTYCZNE:

Informacje zostały spisane w sierpniu 2005 roku.


DOJAZD SAMOCHODEM: (Wersja bez autostrad)

Przemierzyliśmy następującą trasę długości około 1300 kilometrów: Krosno – Dukla – Barwinek/Wyżny Komarnik – Preszów – Koszyce – Sena/Milhost – Miszkolc – Szolnok – Szeged – Roszke/Horgos – Subotica - Novi Sad – Sabac – Valjevo – Pożega – Ulice – Prijepolje – Durdevica Tara – Kolasin - Podgorica - Petrovac. Oprócz tego przemierzyliśmy całe wybrzeże czarnogórskie.

Na trasie Preszów – Koszyce ominęliśmy autostradę i pojechaliśmy starą drogą.

POWRÓT SAMOCHODEM: (Wersja bez autostrad)

Tivat – Budva – Podgorica – Mojkovac – Bjelo Pole – Prijepolje – Użice – Cacak – Lazarevac – Belgrad – Nowy Sad – Subotica – Horgos/Roszke – Szeged – Szolnok – Miszkolc – Milhost/Sena – Koszyce – Preszów – Wyżny Komarnik/Barwinek – Krosno.

Na trasie Preszów – Koszyce i Belgrad – Novi Sad – Subotica ominęliśmy autostradę i pojechaliśmy starą drogą.

STAN DRÓG A PODRÓŻOWANIE:

Stan dróg w tym kraju jest bardzo zróżnicowany, jednak należy pamiętać, że większość kraju to tereny górskie, a drogi prowadzące przez te tereny, są wąskie, eksponowane i panuje na nich duży ruch. Wszystko to sprawia, że kilkudziesięciokilometrowe trasy możemy przemierzać nawet parę godzin. Drogi mają sporo dziur, często zbudowane są z płyt. Są również autostrady np. Nis – Belgrad – Novi Sad o dobrej nawierzchni.

OZNAKOWANIE DRÓG:

Niestety drogi w Serbii i Czarnogórze nie są najlepiej oznakowane, problemy zaczynają się szczególnie w dużych miastach, między innymi w Belgradzie.

ŻEGLUGA MORSKA:

Wypoczywając na wybrzeżu adriatyckim w Czarnogórze, możemy skusić się na rejs statkiem. Wycieczek jest mnóstwo, statki podpływają na plażę, a spiker przez mikrofon zachęca turystów do podróży stakiem.

Przykładowe ceny:
Godzinny rejs w okolicy Buljaricy – 2 Euro.
Trzygodzinny rejs nocny Tivat – Kotor – 5 Euro.

PRZEPRAWA PROMEM PRZEZ ZATOKĘ KOTORSKĄ:

Jeżeli mamy mało czasu na zwiedzanie Zatoki Kotorskiej a chcemy nadrobić kilkadziesiąt kilometrów, możemy bez żadnych problemów na drugą stronę zatoki przedostać się promem.

Promy kursują pomiędzy miasteczkami Lapetani a Kamenami. Latem promy kursują przez cała dobę. W godzinach od 6.00 do 22.00 odpływają co 15 minut, a nocą co godzinę. Zimą w nocy promy nie kursują. Piesi, co dziwne płyną za darmo, natomiast cena pobierana od jednego samochodu to 3 Euro. Prom płynie około 10 minut.

PRZEWODNIKI PO SERBII I CZARNOGÓRZE:

Nazazdin D., Niedźwiecki M., 2003- Czarnogóra. Fiord na Adriatyku. Wydawnictwo Bezdroża. Kraków.
Szymańska A. – Czarnogóra. Oficyna Wydawnicza Rewasz. Pruszków.
Adamczak S., Firlej K., 2005 – Chorwacja i Czarnogóra. Wydawnictwo Pascal.
Krukowska M., 1967 – Jugosławia. Wiedza Powszechna. Warszawa.

MAPY:

Na stacjach benzynowych w Serbii i Czarnogórze możemy nabyć mapy samochodowe całego kraju jak i poszczególnych regionów. Cena: około 2 Euro. My korzystaliśmy z mapy samochodowej Serbii i Czarnogóry wydawnictwa Magic Map w skali 1: 880 00 oraz z mapki wybrzeża czarnogórskiego zlokalizowanej w przewodniku po Czarnogórze wydawnictwa Bezdroży.

NA GRANICY:

Nie ma żadnych problemów z przekraczanie granic z Serbią i Czarnogórą. Celnicy bez problemu przepuszczają prywatne auta, sprawdzając jedynie paszporty i zieloną kartę. Również bez problemu przekracza się wewnętrzna granicę serbsko – czarnogórską.

POLICJANCI NA DROGACH:

Tyle policji na drogach nie widziałem w żadnym kraju. W każdym mieście znajduje się przynajmniej jeden patrol drogowy, a na trasie zlokalizowane są patrole co kilkanaście kilometrów. Większość zatrzymań dotyczy rutynowej kontroli np. sprawdzenia paszportu i prawa jazdy.

KULTURA JAZDY:

Jeżeli jest tam jakaś kultura jazdy to bardzo mała. W mieście gdzie nie ma świateł panuje samowolka. Jadąc przez Serbię i Czarnogórę można odnieść wrażenie, że klakson jest tu ważniejszy od hamulca. Sporym ostrzeżeniem dla kierowców może być duża ilość wraków samochodowych w górach, głęboko w przepaściach.

ALKOHOLE – PIWA:

Jedynym piwem czarnogórskim jest Niksicko. Piwo jasne o zawartości alkoholu 5% produkowane jest w Niksicu. Podawane w butelkach szklanych (0,5 l), butelkach plastikowych (1,5 l i 2 l) oraz w puszkach (0,33 l i 0,5 l). Poza tym piwem w Czarnogórze dostępne są piwa serbskie oraz piwa zagraniczne np. Becks.

Ceny:
Puszka 0,5 l – 0,6 Euro
Butelka 0,5 l – 0,4 Euro
Butelka plastikowa 2 l - - 1,4 Euro

ALKOHOLE – WINA:

Najważniejszymi winami czarnogórskimi są wina wytrawne Vranac i Krstac. Obydwa wina produkowane są z winorośli, Vranac z czerwonej a Krstac z białej. Wina nie rocznikowe są kapslowane a rocznikowe korkowane. Poza tymi winami w Czarnogórze jest mnóstwo win kapslowanych przeważnie białych nie markowych. Jednak nie są to jabole jak w Polsce.

Ceny:
Vranac, Krstac 1 l (nie rocznikowe) – 2 – 2,5 Euro
Inne wina nie markowe 1 l – 1,2 - 1,5 Euro

ALKOHOLE – RAKIJA:

Rakija to alkohol wysokoprocentowy zawartości alkoholu 40 – 55 %. Produkowana z winorośli. Najlepszą rakiją jest rakija kupowana od gospodarzy. Śmiało można stwierdzić, iż jest to trunek narodowy. Jednak kieliszka rakiji nie przechyla się na raz, a delikatnie się go sączy…

Ceny:
Rakija domowa 1 l – 5 – 10 Euro
Rakija w sklepie 1 l – 2,5 – 10 Euro.

ALKOHOLE – TOAST:

Pijąc alkohol z Serbami i Czarnogórcami dobrze jest przyjąć ich zwyczaje. Wznosząc toast: Żivjeli i stukając się szkłem należy pamiętać o tym, aby patrzeć sobie prosto w oczy.

PARADOKS BUTELEK NA WYMIANĘ:

Chcąc kupić w Serbii i Czarnogórze piwo w szklanej butelce lub niektóre gatunki win (tych tańszych), należy posiadać butelkę na wymianę. Nie mając butelki nie kupimy piwa nawet chcąc płacić kaucję.

WIZA:

31 maja 2003 r. weszła w życie decyzja rządu Serbii i Czarnogóry znosząca obowiązek wizowy dla obywateli polskich. Obywatele polscy posiadający ważny paszport mogą wjeżdżać i przebywać na terytorium Serbii i Czarnogóry przez 90 dni bez wizy.

WALUTA:

Od 1 stycznia 2002 roku oficjalną walutą Czarnogóry jest Euro, to sprawia, że bezsensowne jest tu przywożenie innej waluty. Natomiast walutą Serbii jest Dinar. Nie ma żadnego
problemu w Serbii aby wymienić Euro na Dinary.
Kurs Dinara w lipcu 2005 roku:
1 Euro – 80 dinarów

NOCLEGI – KWATERY PRYWATNE:

Kwatery prywatne dostępne są w każdej miejscowości wypoczynkowej nad Adriatykiem. Oferujący noclegi albo sami nas znajdą albo należy pytać o nocleg miejscowych np. w sklepach.

Jeżeli śpimy na kwaterze i każdy ma swoje łóżko to cena zaczyna się od 7 Euro. Jest szansa, że możemy wynająć pokój 3 osobowy w 6 osób, wtedy cena spada znacznie ale nie zawsze gospodarze zgadzają się na taki manewr.

Inną zasadą jest to, że im dłużej wynajmujemy tym niższa cena.

NOCLEGI – KEMPINGI:

W Czarnogórze sporo jest kempingów oferujących nocleg na kempingach w przyczepach kempingowych. Łazienki i ubikacje są wspólne. Brak gorącej wody gdyż woda przeważnie podgrzewana jest w beczkach przez słońce na dachu ubikacji.

Ceny nieznacznie niższe niż na kwaterach prywatnych.

NOCLEGI – NAMIOT:

Niestety będąc w Czarnogórze nie widziałem ani jednego pola namiotowego. Jadąc przez wybrzeże można zauważyć, że są plaże na których po zmroku można by rozbić namiot.

CZYSTOŚĆ:

Niestety Serbia i Czarnogóra nie należy do krajów czystych. Jest dużo miejsc gdzie śmieci leżą w dużych kupkach, koło domów czy na plaży. Widocznie nie doceniają jeszcze uroków swojego kraju…

PŁATNOŚC KARTAMI:

W większych miasteczkach i na większości stacji benzynowych nie ma problemu z płaceniem kartą np. Visa lub Maestro.

TELEFONIA KOMÓRKOWA W SERBII I CZARNOGÓRZE:

Na terenie Serbii i Czarnogóry do wyboru mamy czterech operatorów: Motel, Monet DDO, Promonte, Telekom Srbija.

ARTYKUŁY SPOŻYWCZE:

Nie ma problemów z nabyciem w Serbii i Czarnogórze podstawowych artykułów spożywczych. Jak wszędzie chleb nie dorównuje polskiemu i jest bułkowo – gumowy a na drugi dzień nie za bardzo nadaje się do spożycia. Bardzo dobry jest nabiał szczególnie kefiry i jogurty. Ogólnie dostępne na plażach są fast foody np. hamburgery i frytki. Również w sprzedaży są tzw. ciepłe pączki z nadzienie owocowym lub czekoladowym i burki, czyli ciasto nadziewane mięsem.

JĘZYK W SERBII I CZARNOGÓRY:

Większość mieszkańców tego kraju mówi językiem serbskim. Jest to język południowosłowiański zapisywany cyrylicą. Polacy znający trochę języka ukraińskiego, rosyjskiego i oczywiście polskiego nie powinni mieć większych problemów z porozumiewaniem się w Serbii i Czarnogórze, oczywiście nie mówimy tu o płynnej rozmowie. Innym językiem używanym na terenie tego kraju jest język albański używany na wschodnim wybrzeżu Czarnogóry przez mieszkających tam Albańczyków.

KAFEJKI INTERNETOWE:

Podróżując po Serbii i Czarnogórze nie natknąłem się na dużą ilość kafejek internetowych.

1 godzina – 0,5 Euro.

CENY W CZARNOGÓRZE W EURO:

Piwo w sklepie 0,5 l – 0,6
Piwo w sklepie 2 l – 1,4
Wina białe i czerwone (nie rocznikowe) – 1,25 – 2,5
Pomidory – 0,5 – 0,7
Śliwki – 0,8
Mleko w kartonie 1 l – 0,7
Woda mineralna gazowana 1,5 l – 0,6
Rakija u gospodarzy 1 l – 0,5 – 1
Rakija w sklepie 1 l – 2,5 – 10
Arbuz – 0,3
Pączek na plaży z nadzienie owocowym lub czekoladowym – 0,5
Kukurydza – 1
Hamburger – 1
Frytki małe – 0,5
Frytki duże – 1
Kawałek pizzy – 0,8
Cała pizza – 4
Burek – 1
Kefir – 0,3
Chleb – 0,5
Herbata – 0,5
Kawa – 0,5 – 1
Paliwo: gaz 0,5
Benzyna – 1,02
Koraliki – 0,5 – 1
Wstęp do muzeum w Ulcinj - 1
Wstęp do Starego Baru – 1
Wstęp na twierdzę w Kotorze - 1
Rejs statkiem w okolicy Buljaricy – 2 Euro
Rejs statkiem Tivat – Kotor – 5 Euro
Przeprawa promem Lapetani – Kamenami – 3 (od samochodu)
Widokówka – 0,3 – 0,5
Kapelusz – 2,5
ŻABKA (!!!!!!) – 1

Ceny w Serbii są dużo niższe, o około 30 %. Np. Gaz – 1,40 zł.

AMBASADA POLSKI W SERBII I CZARNOGÓRZE:

Polskie placówki dyplomatyczne w Serbii i Czarnogórze - Ambasada RP
ul. Kneza Miloša 38, 11000 Beograd
tel. (0038111) 2065-301, 2065-318
fax. 361-69-39;
e-mail: ambrpfrj@Eunet.yu
Wydział Konsularny - dane jak wyżej
Wydział Ekonomiczno-Handlowy
11070 Novi Beograd
Ul. Vladimira Popowića 6 ap. 401 (Genex Apartm.)
tel. (0038111) 311-23-40
fax: 311-23-07
e-mail: wehfrj@Eunet.yu

AMBASADA SERBII I CZARNOGÓRY W POLSCE:

Ambasada Serbii i Czarnogóry w Polsce - Ambasada Serbii i Czarnogóry
Al. Ujazdowskie 23/25
00-540 Warszawa
tel. 628 51 61, 625 60 41, 625 60 52
fax 629 71 73
e-mail: yuabapl@zigzag.pl
Wydział Konsularny tel. 628 51 61